مصالحي كه به صرفه‌جويي در انرژي كمك مي‌كنند؛ گامي هوشمندانه به‌سوي ساختمان‌هاي پايدار
به گزارش سايت بازرگان ايراني:
مقدمه
در دنياي امروز كه مسئله كمبود منابع انرژي و گرمايش زمين به دغدغه‌هاي جهاني تبديل شده، تلاش براي كاهش مصرف انرژي در تمامي حوزه‌ها اهميت پيدا كرده است. يكي از اصلي‌ترين بخش‌هايي كه مي‌توان در آن صرفه‌جويي قابل‌توجهي ايجاد كرد، ساختمان‌ها هستند. بخش قابل توجهي از انرژي مصرفي در منازل و ادارات صرف گرمايش و سرمايش مي‌شود، و جالب است بدانيد كه بسياري از اين انرژي از طريق ديوارها، سقف، كف و پنجره‌هاي نامناسب به راحتي هدر مي‌رود.
در اين ميان، انتخاب مصالح ساختماني مناسب نقش بسيار مهمي ايفا مي‌كند. مصالحي كه با داشتن خواص عايق حرارتي، مي‌توانند نياز به استفاده از وسايل گرمايشي و سرمايشي را كاهش دهند و در نتيجه هم هزينه‌ها را پايين بياورند و هم به كاهش مصرف انرژي كمك كنند.
در اين مقاله به معرفي مجموعه‌اي از مصالح نوين و سنتي مي‌پردازيم كه با عملكرد عايق خود، نقش موثري در صرفه‌جويي انرژي در ساختمان‌ها ايفا مي‌كنند. برخي از آن‌ها مانند بلوك هبلكس نه‌تنها سبك و مقاوم‌اند، بلكه از نظر عايق بودن حرارتي و صوتي نيز فوق‌العاده عمل مي‌كنند و توانسته‌اند جايگاه ويژه‌اي در ساخت‌وسازهاي مدرن پيدا كنند.
چرا صرفه‌جويي در انرژي در ساختمان اهميت دارد؟
قبل از اينكه به معرفي مصالح بپردازيم، بهتر است دليل اهميت اين موضوع را بررسي كنيم. مزاياي صرفه‌جويي در انرژي شامل موارد زير مي‌شود:
كاهش هزينه قبض‌هاي برق و گاز
افزايش ارزش ملك
كاهش وابستگي به منابع انرژي فسيلي
بهبود آسايش حرارتي ساكنين
كاهش ردپاي كربن و اثرات زيست‌محيطي
با اين مقدمات، حالا نوبت آن رسيده كه مصالحي را معرفي كنيم كه نقش كليدي در دستيابي به اين اهداف دارند.
۱. بلوك‌هاي سبك عايق
يكي از مصالح نويني كه در سال‌هاي اخير توجه زيادي را به خود جلب كرده، بلوك هبلكس يا AAC (بتن گازي اتوكلاو شده) است. اين نوع بلوك‌ها با وزن كم، مقاومت مناسب، و از همه مهم‌تر عايق حرارتي و صوتي بودن، در بسياري از پروژه‌هاي ساخت‌وساز مدرن به‌كار مي‌روند.
بلوك هبلكس داراي ساختار سلولي هوادار است كه باعث مي‌شود هواي محبوس درون آن نقش عايق طبيعي را ايفا كند. اين خاصيت باعث مي‌شود انتقال حرارت از ديوارها به حداقل برسد و نياز به استفاده از سيستم‌هاي گرمايشي و سرمايشي كاهش يابد.
اگر در مرحله ساخت يا بازسازي ساختمان خود هستيد، پيشنهاد مي‌كنيم نگاهي آينده‌نگرانه داشته باشيد و مصالحي را انتخاب كنيد كه هم كيفيت ساختمان‌تان را ارتقاء دهند و هم به كاهش مصرف انرژي كمك كنند. در اين مسير، انتخاب گزينه‌هايي مثل خريد بلوك هبلكس مي‌تواند تصميمي هوشمندانه و بلندمدت باشد كه نه‌تنها از نظر عملكرد فني، بلكه از نظر اقتصادي و زيست‌محيطي نيز به نفع شما خواهد بود.
👉 براي آشنايي بيشتر با مزاياي اين مصالح نوين و مشاهده قيمت‌ها، پيشنهاد مي‌كنيم خريد بلوك هبلكس را از فروشندگان معتبر بررسي كنيد.
۲. شيشه‌هاي دوجداره يا چندجداره
پنجره‌ها از نقاط ضعف اصلي در اتلاف انرژي هستند. انتخاب شيشه مناسب مي‌تواند نقش چشمگيري در بهينه‌سازي مصرف انرژي داشته باشد. شيشه‌هاي دوجداره و چندجداره با داشتن لايه‌هاي هواي ميان‌بر به‌عنوان عايق عمل مي‌كنند.
مزايا:
جلوگيري از تبادل گرما و سرما
كاهش نفوذ صداي محيط
افزايش امنيت
۳. عايق‌هاي حرارتي (پشم سنگ، پشم شيشه، فوم پلي‌يورتان)
عايق‌كاري حرفه‌اي سقف، ديوار و كف ساختمان از مهم‌ترين اقدامات در راستاي كاهش مصرف انرژي است. برخي از پركاربردترين مواد عايق عبارتند از:
پشم سنگ:
ساخته شده از بازالت، مقاوم در برابر آتش، عايق صوتي قوي.
پشم شيشه:
سبك و ارزان، مناسب براي سقف كاذب و ديوارهاي داخلي.
فوم پلي‌يورتان:
بسيار سبك، انعطاف‌پذير و داراي ضريب انتقال حرارت پايين.
۴. پنل‌هاي ساندويچي
پنل‌هاي ساندويچي يكي ديگر از مصالح نوين هستند كه از يك لايه عايق بين دو ورق فلزي تشكيل شده‌اند. اين مصالح بيشتر در سوله‌ها، كارگاه‌ها و ساختمان‌هاي پيش‌ساخته كاربرد دارند، اما در پروژه‌هاي مسكوني نيز قابل استفاده هستند.
ويژگي‌ها:
سرعت نصب بالا
وزن كم
مقاومت بالا در برابر رطوبت و خوردگي
۵. آجرهاي عايق‌دار (Porotherm و آجر سفالي مدرن)
برخلاف آجرهاي سنتي كه رساناي حرارت بودند، آجرهاي مدرن با طراحي حفره‌دار و استفاده از مواد عايق، توانسته‌اند به گزينه‌هاي مناسبي براي ساخت ديوار تبديل شوند.
آجرهاي Porotherm ساختار مشبك دارند و بعضاً با پركننده‌هايي مانند پرليت همراه هستند كه عملكرد حرارتي آن‌ها را بهبود مي‌بخشد.
۶. ملات‌هاي سبك و عايق
در سال‌هاي اخير توجه به ملات‌هاي سبك در صنعت ساختمان‌سازي افزايش يافته، چرا كه نه‌تنها باعث كاهش وزن كلي سازه مي‌شوند، بلكه خواص حرارتي و صوتي بهتري هم ارائه مي‌كنند.
انواع ملات‌هاي سبك:
ملات پرليتي: با افزودن پرليت منبسط‌شده به سيمان و آب، ملاتي سبك و عايق حرارتي توليد مي‌شود. پرليت ساختاري پر از حباب‌هاي هوا دارد و همين ويژگي، انتقال حرارت را كاهش مي‌دهد.
ملات ليكا: ليكا (دانه رس منبسط‌شده) با چگالي پايين، مقاومت مكانيكي قابل قبول و عايق‌پذيري مناسب، در ساخت ملات سبك بسيار پركاربرد است.
ملات پوميس (پوكه معدني): پوكه سنگ‌هاي آتشفشاني نيز داراي حفره‌هاي ريز زيادي هستند و وقتي در ملات استفاده شوند، انتقال حرارت را محدود مي‌كنند.
مزايا:
كاهش بار مرده ساختمان
مقاومت مناسب در برابر آتش
عايق صوتي و حرارتي بهتر نسبت به ملات‌هاي سنتي
صرفه‌جويي در انرژي به‌ويژه در مناطق گرم يا سردسير
۷. رنگ‌هاي بازتاب‌دهنده نور (Cool Paints)
اين نوع رنگ‌ها كه در زبان فني به آن‌ها IR Reflective Coatings يا رنگ‌هاي خنك گفته مي‌شود، يكي از راهكارهاي ارزان اما هوشمندانه براي كاهش دماي داخلي ساختمان هستند.
چطور كار مي‌كنند؟
رنگ‌هاي معمولي در برابر تابش خورشيد، بخشي از نور مرئي و بيشتر اشعه مادون‌قرمز (IR) را جذب مي‌كنند. اين يعني سطح رنگ‌شده داغ مي‌شود. اما رنگ‌هاي بازتاب‌دهنده با داشتن پيگمنت‌هاي خاص بازتابنده، بيشتر اين اشعه‌ها را برمي‌گردانند.
كاربردها:
رنگ‌آميزي پشت‌بام، سقف‌هاي شيرواني و نماي جنوبي ساختمان
مناسب براي مناطق گرم‌سير با تابش مستقيم و شديد
مزايا:
كاهش دماي سطحي تا ۱۵ درجه سانتي‌گراد
كاهش نياز به كولر و سيستم تهويه
افزايش طول عمر مصالح زيرين (به‌دليل حرارت كمتر)
۸. كف‌پوش‌هاي عايق‌دار
بيشتر افراد هنگام صرفه‌جويي در انرژي، تمركزشان را روي ديوار و سقف مي‌گذارند؛ در حالي كه كف ساختمان‌ها نيز بخش مهمي از انتقال حرارت را تشكيل مي‌دهند.
كف‌پوش‌هايي كه به عايق بودن فضا كمك مي‌كنند:
لمينت با فوم زيرين: يك لايه فوم (اكثراً فوم پلي‌اتيلن يا EVA) در زير لمينت قرار مي‌گيرد كه هم عايق حرارتي است و هم عايق صوتي.
فرش يا موكت ضخيم با پد عايق: گرچه قديمي به‌نظر مي‌رسند، اما همچنان در كاهش انتقال حرارت از كف به زمين سرد مؤثرند.
چوب مهندسي‌شده (Engineered Wood): ساختاري چندلايه دارد و نسبت به سراميك يا سنگ، حرارت را كمتر منتقل مي‌كند.
سراميك با زيرسازي عايق: اگر مجبور به استفاده از كاشي يا سراميك هستيد (مثلاً در آشپزخانه يا سرويس)، زيرسازي آن با فوم يا يونوليت‌هاي خاص باعث مي‌شود سرماي زمين به كف منتقل نشود.
نكته:
اگر سيستم گرمايش از كف داريد، بايد نوع عايق و كف‌پوش را طوري انتخاب كنيد كه با انتقال گرما تداخل نداشته باشد.
۹. سقف سبز و ديوار سبز (Green Roof & Green Wall)
اين دو روش، تركيبي از معماري و طبيعت هستند و در شهرهاي بزرگ و پر از آلودگي، به‌عنوان يك راه‌حل هوشمند و زيبا در حال گسترش‌اند.
سقف سبز:
شامل لايه‌هايي از پوشش ضدآب، زهكشي، خاك مخصوص و گياهان (اغلب كم‌نياز به آب) است كه روي سقف ساختمان قرار مي‌گيرند.
ديوار سبز:
پوشش گياهي عمودي است كه معمولاً روي ديوارهاي خارجي يا حتي داخلي اجرا مي‌شود و از سيستم‌هاي آبياري قطره‌اي و پايه‌هاي فلزي بهره مي‌برد.
مزايا:
كاهش دماي سطحي سقف تا ۴۰ درجه سانتي‌گراد در تابستان
كاهش نياز به سرمايش داخلي
بهبود كيفيت هوا
جذب CO₂ و توليد اكسيژن
زيبايي بصري و ارتقاي ارزش ملك
نكته:
در اجراي اين دو سيستم بايد به وزن، زهكشي آب، عايق‌كاري ريشه و انتخاب گونه‌هاي گياهي مناسب اقليم توجه ويژه‌اي كرد.
نتيجه‌گيري
صرفه‌جويي در مصرف انرژي تنها به معناي كاهش هزينه قبض‌هاي ماهانه نيست؛ بلكه گامي اساسي در جهت حفاظت از محيط زيست، كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و استفاده هوشمندانه از منابع محدود است. استفاده از مصالح ساختماني با كارايي انرژي بالا، يكي از كاربردي‌ترين و مؤثرترين راه‌ها براي دستيابي به اين هدف است.
در اين مقاله با مصالحي آشنا شديم كه هر كدام به نحوي مي‌توانند در بهينه‌سازي مصرف انرژي نقش‌آفريني كنند: از بلوك‌هاي سبك مانند هبلكس كه ساختار عايقي دارند، تا رنگ‌هاي بازتاب‌دهنده نور، عايق‌هاي حرارتي نوين، و حتي راهكارهاي خلاقانه‌تري مانند سقف‌هاي سبز.
منبع اين مطلب:
https://bazargan***i.ir/materials-that-help-save-energy-a-clever-step-towards-sustainable-buildings/
برچسب: ،